การวิเคราะห์ภาวะเสี่ยงและการควบคุมจุดวิกฤต ในกระบวนการผลิตน้ำบริโภคในภาชนะบรรจุ ที่ปิดสนิทในเขตจังหวัดแพร่

Abstract

น้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทจัดเป็นอาหารควบคุมเฉพาะ ที่อยู่ในความดูแลของคณะกรรมการอาหารและยา ต้องผลิตให้ได้คุณภาพมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 61 (พ.ศ. 2524) และฉบับที่ 135 (พ.ศ. 2534) พบผลิตภัณฑ์น้ำบริโภคฯ จากผู้ประกอบการบางรายผลิตไม่ได้ คุณภาพมาตรฐานที่กำหนด จึงทำการศึกษาวิจัยโดยใช้กระบวนการวิเคราะห์ภาวะเสียง และการควบคมจุด วิกฤตในกระบวนการผลิตน้ำบริโภคฯ มาศึกษาในผู้ประกอบการ 46 แห่ง ในเขตจังหวัดแพร่ เพื่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพของผลิตภัณฑ์น้ำบริโภคฯ ผลการศึกษาพบว่า การเติมคลอรีนในน้ำดิบ ให้มีคลอรีนคงเหลือ 2-0.3 ส่วนในล้านส่วน โดยมีระยะเวลาการตกตะกอนอย่างน้อย 30 นาที สามารถลดปริมาณโคลิฟอรม แบคทีเรียในน้ำดิบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น ร้อยละ 99.99 การล้างฟื้นสภาพสารกรองเรซินประจุบวกด้วยสารละลายเกลือแกง เข้มข้น ร้อยละ 10 นาน 30 นาที สามารถลดความกระด้างของผลิตภัณฑ์น้ำบริโภคฯ ได้ ร้อยละ 100 ของปัญหาการล้างฟื้นสภาพสารกรองเรซินประจุบวก รวมกับการล้างสารกรองแบบดันน้ำย้อนกลับ (แรงดัน 2.0-2.5 กก./ตร.ซม.) สามารถลดปัญหาปริมาณสารทั้งหมดเกินมาตรฐานได้ร้อยละ 37.5 ขอปัญหาปริมาณสารทั้งหมดในผลิตภัณฑ์น้ำบริโภคฯ มีความสัมพันธ์อย่างมากไปทางบวก กับค่าการน้ำไฟฟ้า (r1= .994,n = 24) และสัมพันธ์กันน้อยมาก กับปริมาณความกระด่าง ทั้งหมดในน้ำบริโภคฯ (r2= .21,n = 24) ภาวะเสียงและจุดควบคุมวิกฤต ในการศึกษาวิจัยนี้ ได้แก่ การควบคุมคุณภาพน้ำดิบ, กระบวนการล้างสารกรอง, ประสิทธิภาพของสารกรอง และอุปกรณ์การกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ ตลอดจนสุขลักษณะสถานที่ และสุขอนามัยผู้บรรจุ