การพัฒนารูปแบบการประเมินกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น ตามแนวคิดการประเมินแบบทฤษฎีแรงขับ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพและรูปแบบการจัดกิจกรรมและการประเมินกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียนมัธยมศึกษาตอนต้น 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการประเมินการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์ผู้เรียนมัธยมศึกษาตอนต้น ตามแนวคิดการประเมินแบบทฤษฎีแรงขับ และ 3) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการประเมินการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์ผู้เรียนมัธยมศึกษาตอนต้น ตามแนวคิดการประเมินแบบทฤษฎีแรงขับ ดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 4 ระยะ ดังนี้ 1) ศึกษาสภาพการจัดกิจกรรมและการประเมินด้วยการเก็บข้อมูลจากสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 180 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติเชิงบรรยาย 2) สร้างทฤษฎีโปรแกรม ใช้วิธีการผสมผสานระหว่างแนวคิดทางสังคมศาสตร์และจากผู้มีส่วนได้เสีย ตรวจสอบคุณภาพของทฤษฎีโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3) พัฒนารูปแบบการประเมินฯ จากผลระยะ 1 และ 2 ตรวจสอบคุณภาพรูปแบบฯ โดยผู้ทรงคุณวุฒิด้านการวัดและประเมินผล นำไปทดลองใช้กับสถานศึกษาจำนวน 10 แห่ง และ 4) ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการประเมินฯ โดยประเมินความพึงพอใจของผู้บริหารและครูที่มีต่อรูปแบบการประเมินฯและประเมินคุณภาพของรูปแบบการประเมินฯ ตามมาตรฐานการประเมินทั้ง 4 ด้าน ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. สถานศึกษาตระหนักถึงความสำคัญ มีการทำงานอย่างเป็นระบบ มีการกำหนดกลยุทธ์ไว้ในแผนปฏิบัติการสถานศึกษา บริหารงานแบบมีส่วนร่วม มีการโน้มน้าวและเสริมแรงทางบวก รูปแบบการประเมินส่วนมากไม่มีรูปแบบที่แน่นอนใช้การประเมินตามที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดโดยใช้ข้อมูลจากบันทึกของผู้เรียนและผู้ปกครอง โดยไม่มีรูปแบบที่เป็นระบบชัดเจน 2. รูปแบบการประเมิน ประกอบด้วย 1) หลักการ/แนวคิด/ทฤษฎีการประเมินแบบทฤษฎีแรงขับ 2) ตัวบ่งชี้ที่สำคัญ คือ โมเดลการกระทำ มี 2 ตัวบ่งชี้ คือ การบริหารกิจกรรมและการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง ตัวแทรกแซง คือ กิจกรรมส่งเสริมคุณลักษณะที่พึงประสงค์ผู้เรียน และโมเดลการเปลี่ยนแปลง มี 3 ตัวบ่งชี้ คือ การสร้างประสบการณ์ทางสังคมให้ผู้เรียน (ราก) ผู้เรียนเกิดจิตลักษณะ (ลำต้น) และผู้เรียนเกิดคุณลักษณะ (ดอกและผล) 3) เครื่องมือที่ใช้ในการประเมิน มี 3 ชุด 4) วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงบรรยายและการวิเคราะห์เนื้อหา และ 5) การรายงานผลการประเมินเสนอผลการทำงานตามองค์ประกอบของทฤษฎีโปรแกรม 3. ประสิทธิผลของรูปแบบการประเมินฯ ผู้บริหารและครูมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการประเมินอยู่ในระดับมาก และผลการประเมินคุณภาพตามมาตรฐาน 4 ด้าน พบว่า มีคุณภาพอยู่ในระดับมากทั้ง 4 ด้าน โดยในด้านความถูกต้องของผลการประเมินมีคุณภาพมากกว่าด้านอื่น ๆ