การใช้แหล่งข่าวบุคคลของนักข่าวหนังสือพิมพ์รายวัน

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาลักษณะการใช้แหล่งข่าวบุคคลและปัจจัยที่มีผลต่อการใช้แหล่งข่าวบุคคลในการรายงานข่าวประจำวันและข่าวเชิงสืบสวนของนักข่าวหนังสือพิมพ์รายวัน โดยวิธีวิจัยที่ใช้สำหรับการศึกษาการใช้แหล่งข่าวในการรายงานข่าวประจำวัน คือ การสัมภาษณ์เจาะลึกหัวหน้าข่าวการเมือง เศรษฐกิจ การศึกษา และกีฬา จาก 4 องค์กรหนังสือพิมพ์ ส่วนการศึกษาการใช้แหล่งข่าวในการรายงานข่าวเชิงสืบสวนจะใช้การวิเคราะห์เนื้อหากรณีศึกษา 3 กรณีเพื่อเป็นข้อมูลเบื้องต้นประกอบการสัมภาษณ์เจาะลึกผู้รับผิดชอบการรายงานข่าวทั้ง 3 กรณีศึกษาต่อไป ผลการวิจัยสรุปได้ว่า 1. ในการรายงานข่าวประจำวัน นักข่าวใช้แหล่งข่าวบุคคลเป็นหลัก โดยลักษณะการใช้แหล่งข่าวบุคคลที่พบในข่าวการเมือง เศรษฐกิจ และการศึกษาเหมือนกัน ได้แก่ การใช้แหล่งข่าวที่เข้าหาเพื่อให้เบาะแส การใช้แหล่งข่าวประจำโดยหน้าที่ การใช้แหล่งข่าวตัวแทนองค์กร การใช้แหล่งข่าวคนใกล้ชิดแหล่งข่าวระดับสูง การใช้แหล่งข่าวระดับล่างขององค์กร การใช้แหล่งข่าวประจำโดยความสนิท การใช้แหล่งข่าวทดแทน การใช้แหล่งข่าวที่มีความรู้ในประเด็นข่าว การใช้แหล่งข่าวใครก็ได้ตามความสะดวก การใช้แหล่งข่าวตามคำแนะนำของหัวหน้าข่าว การใช้แหล่งข่าวเพื่อสนับสนุนความคิดนักข่าว และการใช้แหล่งข่าวร่วมกับนักข่าวอื่น ส่วนข่าวกีฬาจะแตกต่างจะข่าวอื่น โดยไม่พบลักษณะการใช้แหล่งข่าวคนใกล้ชิดแหล่งข่าวระดับสูง และการใช้แหล่งข่าวระดับล่างขององค์กร ส่วนการรายงานข่าวเชิงสืบสวน นักข่าวจะใช้เอกสารเป็นหลัก ลักษณะการใช้แหล่งข่าวบุคคลคล้ายกับการรายงานข่าวประจำวัน ยกเว้น ข่าวเชิงสืบสวนจะไม่ใช้แหล่งข่าวเพื่อสนับสนุนความคิดนักข่าว และไม่ใช้แหล่งข่าวร่วมกับนักข่าวอื่น แต่จะมีลักษณะการใช้แหล่งข่าวเพื่อผลักดันให้เกิดการดำเนินการต่อเรื่องข่าว ซึ่งเป็นลักษณะที่ไม่พบในการรายงานข่าวประจำวัน 2. ปัจจัยที่มีผลต่อการใช้แหล่งข่าวบุคคลในการรายงานข่าวประจำวันทั้ง 4 ประเภทข่าวเหมือนกัน ได้แก่ ลักษณะประเด็นข่าว ลักษณะของแหล่งข่าว ความสามารถเข้าถึงได้ระหว่างนักข่าวกับแหล่งข่าว ความสัมพันธ์ระหว่างนักข่าวกับแหล่งข่าว ลักษณะนิสัยของนักข่าว ประสบการณ์การทำงานของนักข่าว เวลา ระบบองค์กร และระเบียบราชการ ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อการใช้แหล่งข่าวในการรายงานข่าวเชิงสืบสวนคล้ายกับข่าวประจำวัน ยกเว้น ข่าวเชิงสืบสวนจะไม่พบปัจจัยด้านลักษณะนิสัยของนักข่าว