การเปลี่ยนแปลงบทบาทของทุนอเมริกันต่อเศรษฐกิจการเมืองไทย ระหว่าง ปี พ.ศ. 2501-2533

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ต้องการนำเสนอการวิเคราะห์การเปลี่ยนผ่านของเสรษฐกิจการเมืองไทยในยุคสงครามเวียดนามจนกระทั่งสงครามเย็นได้สิ้นสุดลง การเปลี่ยนผ่านดังกล่าวเกิดจากทั้งปัจจัยภายนอกโดยเฉพาะทุกจากสหรัฐอเมริกาที่เข้ามาสู่ประเทศไทยในยุคสงครามเวียดนามทั้งในรูปแบบการลงทุนโดยตรง และในรูปแบบอื่น ๆ ที่ก่อให้เกิดอำนาจผูกพันระหว่างประเทศไทยกับสหรัฐอเมริกา และปัจจัยภายในได้แก่การเกิดกลุ่มปัญญาชนและชนชั้นกลางอันเป็นผลมาจากการเร่งพัฒนาเศรษฐกิจในรูปแบบทุนนิยมอเมริกัน การลดบทบาทของสหรัฐอเมริกาและการลดความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจและการทหารในยุคหลังสงครามเวียดนามมีส่วนทำลายความชอบธรรมของรัฐบาลเผด็จการทหาร และเปิดโอกาสให้กลุ่มชนชั้นกลางโดยเฉพาะกลุ่มนักธุรกิจสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจการเมืองของประเทศเพิ่มมากขึ้น แต่กระนั้น แนวทางการพัฒนาไปสู่ระบบทุนนิยมแบบอเมริกายังทรงอิทธิพลและเป็นแนวคิดหลักในการพัฒนาประเทศจนถึงปัจจุบัน เนื้อหาของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้จะเป็นการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางเสรษฐกิจการเมืองระหว่างประเทศไทยกับสหรัฐอเมริกา ภายใต้คำถามสำคัญว่า "ทุนอเมริกันในแต่ละยุคสมัยก่อให้เกิดสภาพเศรษฐกิจการเมืองไทยในรูปแบบใด" เริ่มตั้งแต่ยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่สองเมือมหาอำนาจอาณานิคมในยุโรปเป็นผู้กำหนดระเบียบโลก ต่อมาถึงยุคหลังสงครามโลกครั้งที่สองที่สหรัฐอเมริกาเป็นผู้นำระเบียบโลกและพยายามจะผลักดันระบบเศรษบกิจ ทุนนิยมไปทั่วโลก ไปจนถึง ปี พ.ศ. 2533 อันเป็นปีสิ้นสุดของสงครามเย็น